توی مرکز دندانپزشکی نیکس، ما در برخی مواقع قبل از جراحی ایمپلنت دندان، عمل پیوند استخوان انجام میدیم. این کار رو وقتی انجام میدیم که کیفیت یا مقدار استخوان فک کافی نباشه.
این عمل معمولاً قبل از قرار دادن ایمپلنت دندان لازمه، چون جویدن فشار زیادی به استخوان وارد می‌کنه. اگه استخوان به اندازه کافی محکم نباشه که از ایمپلنت حمایت کنه، احتمال شکست درمان ایمپلنت زیاده.
تو این مقاله، می‌خوایم نگاهی بندازیم به اینکه تو دوره بهبودی پیوند استخوان دندان چه انتظاراتی باید داشته باشی.
بهبودی پیوند استخوان دندان: چیزهایی که باید بدونی
قبل از اینکه بریم سراغ اینکه بهبودی پیوند استخوان دندان چقدر طول می‌کشه، مهمه که بدونی تو عمل پیوند استخوان چه اتفاقی میفته.
چه موقع به پیوند استخوان نیاز داریم؟
وقتی یه دندون رو از دست میدی، اگه سریع با یه ایمپلنت دندان جایگزین نشه، استخوان زیرش شروع می‌کنه به از دست دادن تراکم و حجمش.
معمولاً ریشه‌های دندون‌های طبیعی از استخوان حمایت می‌کنن و رشدش رو تحریک می‌کنن. اگه بیمار خیلی زود بعد از کشیدن دندون، ایمپلنت بذاره، استخوان زیر دندون سالم می‌مونه و نیازی به پیوند استخوان نیست.
از طرف دیگه، اگه دندون مدت‌ها قبل از دست رفته باشه و استخوان زیادی از بین رفته باشه، طوری که استخوان فک نتونه از ایمپلنت حمایت کنه، پیوند استخوان قبل از جراحی ایمپلنت دندان رایجه.
برای پیوند استخوان به چی نیاز داریم؟
خیلی‌ها فکر می‌کنن پیوند استخوان یعنی برداشتن مقداری استخوان از یه قسمت دهان و گذاشتنش تو قسمت دیگه، جایی که قراره ایمپلنت بذارن.
اما پیوند استخوان دندان همیشه به استخوان انسان نیاز نداره و می‌تونه با مواد دیگه‌ای هم انجام بشه، مثل:
- استخوان انسان
- استخوان حیوانات
- مواد مصنوعی
آیا عمل پیوند استخوان درد داره؟
می‌تونی انتظار داشته باشی که درد کمی داشته باشی یا اصلاً دردی نداشته باشی، چون قبل از عمل بی‌حسی موضعی انجام میشه. تو مرکز ما، انواع مختلفی از روش‌های آرامبخشی دندانپزشکی هم داریم تا حتی مضطرب‌ترین بیمارامون هم راحت و آروم باشن.
مدت زمان بهبودی پیوند استخوان فک
کلاً، زمان بهبودی می‌تونه از دو هفته تا دو ماه طول بکشه. مدت دقیق دوره بهبودی پیوند استخوان دندان به عوامل مختلفی بستگی داره، مثل نوع جراحی، سن فرد، و سلامت دهان و کل بدنش.
اگه بیمار داره خودش رو برای جراحی ایمپلنت دندان آماده می‌کنه، باید صبر کنه تا پیوند استخوان با استخوان‌های موجود تو دهان جوش بخوره، که می‌تونه چند ماه طول بکشه. تو این مدت، ازشون می‌خوایم چند بار برای معاینه بیان تا دکتر بتونه روند بهبود پیوند استخوان رو زیر نظر بگیره.
بعد از عمل پیوند استخوان چه انتظاراتی داشته باشیم
با اینکه ما تلاش می‌کنیم تجربه پیوند استخوان رو برات تا حد ممکن راحت کنیم، اما این یه عمل جراحی واقعیه. یعنی مراقبتهای درست بعد از عمل برای موفقیت درازمدت درمان خیلی مهمه و کمک می‌کنه تورم، درد غیرضروری و عوارض عفونت رو تو دوره بهبودی پیوند استخوان دندان به حداقل برسونیم.
بلافاصله بعد از جراحی
یادت باشه که هر موردی متفاوته و هیچ دو دهانی شبیه هم نیستن. اما یه سری دستورالعمل‌های کلی هست که باید بلافاصله بعد از جراحی رعایت کنی:
- یه گاز روی محل درمان شده گذاشته میشه تا خونریزی جزئی رو کنترل کنه. مطمئن شو که 30 دقیقه سر جاش بمونه.
- از شستشوی شدید یا لمس کردن محل زخم خودداری کن، چون ممکنه خونریزی رو بیشتر کنه و لخته خون رو جابجا کنه.
- به محض اینکه بی‌حسی موضعی شروع به از بین رفتن کرد و احساس ناراحتی کردی، داروهای مسکن تجویز شده رو مصرف کن.
- روز عمل رو مرخصی بگیر و وقتی احساس راحتی کردی، فعالیت عادی رو از سر بگیر.
- برای کم کردن درد و تورم، می‌تونی کمپرس یخ رو روی طرفی از صورتت که عمل شده بذاری.
اگه سوالی درباره مراقبتهای بعد از عمل و بهبودی پیوند استخوان دندان داری، حتماً بهمون زنگ بزن و نگرانی‌هات رو با دکتر مهری نژاد در میون بذار.
بخیه‌ها
ممکنه تو ناحیه پیوند بخیه زده بشه یا نشه. یا جراح تو ویزیت بعدی برشون می‌داره یا خودشون حل میشن (که می‌تونه تا 6 هفته طول بکشه).
نکات دیگه
- بی‌حسی موقت زبون، لب یا گونه بعد از جراحی غیرعادی نیست. اگه این اتفاق افتاد، نگران نباش، ولی برای اطمینان بهمون زنگ بزن.
- اگه یهو از حالت دراز کشیده بلند شی یا بشینی، ممکنه به خاطر داروهای مسکن سرگیجه بگیری. قبل از ایستادن، حتماً حداقل یه دقیقه بشین.
- غیرعادی نیست که بلافاصله بعد از جراحی، یه کم تب کنی. می‌تونی ادویل (ایبوپروفن) بخوری تا تب رو پایین بیاری. اما اگه تب ادامه داشت، حتماً بهمون خبر بده.
- اگه گوشه‌های دهنت موقع جراحی کش اومده، ممکنه خشک بشن و ترک بخورن. لب‌هات رو با یه پماد مثل وازلین چرب نگه دار.
- گاهی ممکنه با زبونت برآمدگی‌های سفتی رو تو دهنت حس کنی – اینا دیواره‌های استخونی هستن که قبلاً از دندون حمایت می‌کردن. این برآمدگی‌ها معمولاً با گذر زمان صاف میشن.
- درد موقع قورت دادن و گلودرد غیرعادی نیست. وقتی عضلاتت متورم میشن، عمل معمولی قورت دادن می‌تونه ناراحت‌کننده باشه. این حالت تو دو تا سه روز از بین میره.
- ممکنه به خاطر سفتی عضلات فک، باز کردن دهنت سخت باشه. این یه اثر طبیعی بعد از عمله که تو چند روز از بین میره.
تورم بعد از پیوند استخوان
مقدار تورمی که انتظار میره اطراف دهن و گونه‌هات ایجاد بشه، معمولاً متناسب با پیچیدگی جراحی انجام شده‌ست – این واکنش طبیعی بدنت به جراحی و ترمیم نهاییه.
- تورم ممکنه فقط یه روز بعد از جراحی ظاهر بشه و 2 تا 3 روز بعد به حداکثر برسه.
- با این حال، می‌تونی با استفاده از کمپرس یخ تو 48 ساعت اول بعد از عمل، اون رو به حداقل برسونی. تو دو روز اول، وقتی بیداری، مدام کمپرس یخ رو روی طرفی از صورتت که جراحی شده بذار، ولی یادت باشه که یخ بعد از 48 ساعت اول دیگه تأثیری نداره.
- اگه سفتی فک و تورم چند روز ادامه پیدا کرد، نگران نشو. این یه واکنش کاملاً طبیعیه. بعد از 48 ساعت اول، می‌تونی شروع کنی به استفاده از گرمای مرطوب روی طرف صورتت برای کاهش تورم.
- تورم و درد باید با گذشت زمان بعد از جراحی، کم و کمتر بشه. اگه تورم بدتر شد یا علائم غیرعادی داشتی، فوراً به دفتر ما زنگ بزن.
درد
حتماً هر دارویی که دندونپزشکت تجویز کرده رو دقیقاً طبق دستور مصرف کن.
- 3 تا 8 ساعت بعد از جراحی، به محض اینکه بی‌حسی موضعی شروع به از بین رفتن کرد، شروع کن به مصرف مسکن.
- داروهای مسکن تجویزی ممکنه عکس‌العمل‌هات رو کند کنن و حالت گیجی بهت بدن. تو این مدت مطمئن شو که اطراف ماشین‌آلات راه نری یا رانندگی نکنی. علاوه بر این، موقع مصرف دارو از نوشیدن الکل خودداری کن.
- اگه بعد از مصرف مسکن تجویزی هنوز درد داشتی، می‌تونی قرص‌های ایبوپروفن بدون نسخه مثل ادویل یا موترین بخوری. مطمئن شو که بیشتر از 600 میلی‌گرم ایبوپروفن تو 6 ساعت مصرف نکنی.
- داروهای مسکن ممکنه باعث حالت تهوع بشن، اما می‌تونی با خوردن یه وعده غذایی 30 دقیقه قبل از مصرف دارو، این حالت رو به حداقل برسونی. اگه هنوز حالت تهوع داشتی، می‌تونی نصف دوز تجویزی رو با فاصله زمانی کمتر مصرف کنی. اگه همچنان حالت تهوع داشتی یا استفراغ کردی، حتماً بهمون زنگ بزن.
- با گذشت هر روز، درد و ناراحتی بعد از جراحی باید کمتر بشه. اگه درد ادامه داشت، حتماً با مطب ما تماس بگیر.
آنتی‌بیوتیک‌ها
برای جلوگیری از عوارض مربوط به عفونت، برات آنتی‌بیوتیک هم تجویز میشه.
- آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده رو دقیقاً طبق دستور مصرف کن و حتماً همه دارو رو تموم کن. اگه دچار جوش زدن یا هر واکنش غیرعادی دیگه‌ای به آنتی‌بیوتیک شدی، مصرفش رو قطع کن و بهمون زنگ بزن.
- مصرف مکمل‌های پروبیوتیک یا خوردن ماست حاوی کشت‌های زنده، خطر ناراحتی معده یا عفونت قارچی ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها رو کاهش میده.
- اگه قرص ضدبارداری مصرف می‌کنی، یادت باشه که آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تونن اثر اونا رو کم کنن.
تهوع و استفراغ
– اگه به خاطر داروها دچار تهوع یا استفراغ شدی، حداقل یه ساعت هیچی نخور. بعد کم کم چای، نوشابه یا آب زنجبیل رو تو مدت 15 دقیقه جرعه جرعه بنوش. وقتی حالت تهوع برطرف شد، نیم ساعت قبل از مصرف آنتی‌بیوتیک یا مسکن، یه کم غذا بخور.
بهداشت دهان
بهداشت خوب دهان کمک می‌کنه از عفونت جلوگیری بشه و روند بهبودی سریع‌تر پیش بره.
- دندون‌هات رو با ملایمت اطراف محل جراحی مسواک بزن.
- از استفاده از مسواک برقی یا نخ دندان آبی اطراف محل عمل خودداری کن، چون تو مرحله بهبودی می‌تونه مضر باشه.
- از دهانشویه کلرهگزیدین (پریدکس) روزی 3 بار استفاده کن. می‌تونی از دهانشویه آب نمک هم برای تسریع روند بهبودی استفاده کنی.
رژیم غذایی
- مصرف غذات درست بعد از جراحی محدود میشه، اما خوردن غذا برای داشتن قدرت بیشتر، ناراحتی کمتر و بهبودی سریع‌تر خیلی مهمه.
- موقع نوشیدن از نی استفاده نکن، چون مکیدن می‌تونه باعث جابجایی پیوند استخوان بشه.
- اگه بیهوشی داخل وریدی داشتی، حتماً مایعات زیادی بنوش (حداقل 5 تا 6 لیوان) تا از کم آبی بدن جلوگیری بشه.
- تا وقتی خونریزی قطع نشده، غذاهای سرد بخور و از غذاهای داغ پرهیز کن. ماست، میلک‌شیک، ژله، پودینگ و سس سیب می‌تونن برای ناحیه درمان شده راحت و آرامش‌بخش باشن. هر وقت احساس کردی می‌تونی، کم کم به غذای عادی برگرد، اما تا وقتی لثه‌هات کاملاً خوب نشدن از خوردن اسنک‌های ترد مثل چیپس سیب‌زمینی یا پاپ‌کورن خودداری کن.
- تو چند روز اول، مصرف غذات کم میشه. مطمئن شو این کمبود رو با افزایش مصرف مایعات جبران کنی. می‌تونی غذاهای نرم رو هم با جویدن از سمت مخالف محل درمان بخوری. غذاهای پرپروتئین و پرکالری بخور و هیچ وعده غذایی رو از دست نده.
فعالیت فیزیکی
فعالیت فیزیکی شدید رو تا 2-3 روز بعد از جراحی کم کن.
- از حرکاتی مثل خم شدن، بلند کردن اجسام یا دویدن خودداری کن تا تورم به حداقل برسه.
- موقع خواب یا استراحت، سرت رو بالا نگه دار.
- بعد از 2-3 روز، اگه احساس راحتی می‌کنی می‌تونی فعالیت عادیت رو از سر بگیری. یادت باشه که چون مصرف غذای عادیت کم شده، ممکنه احساس ضعف کنی. اگه سرت گیج رفت، فوراً ورزش رو متوقف کن.
دندان مصنوعی و سایر پروتزها
دندان مصنوعی کامل یا جزئی نباید تا ویزیت پیگیری بعدی استفاده بشه.
- اگه بهت یه دندان موقت فلیپر داده شده که بپوشی، تا وقتی بی‌حسی ناحیه از بین نرفته اون رو نذار. وقتی می‌ذاریش، مطمئن شو که به لثه‌های ناحیه جراحی شده نخوره – اگه بخوره، می‌تونه باعث از هم باز شدن بخیه‌ها و زخم شدن لبه‌های زخم بشه. این هم به نوبه خودش می‌تونه باعث شکست پیوند استخوان بشه.
- اگه مطمئن نیستی چطور از فلیپر یا دندان مصنوعی‌ت استفاده کنی، تا ویزیت پیگیری ازش استفاده نکن.
بهبودی راحت پیوند استخوان دندان دست خودته
البته، ممکنه فرایند بهبودی پیوند استخوان دندان به نظر زمان سختی بیاد، اما نگران نباش – اونقدرها هم که به نظر میاد ناراحت‌کننده نیست. با مراقبت درست و رعایت دقیق همه توصیه‌های جراح دهان و دندانت، می‌تونی از هرگونه عارضه جلوگیری کنی و مطمئن بشی که روند بهبودی سریع و راحتی داری.
مثبت فکر کن و یادت باشه که بهبودی موفق پیوند استخوان دندان تو رو یه قدم به ایمپلنت دندان زیبا و کاربردی‌ت نزدیک‌تر می‌کنه.
