اگه دندونت رو از دست بدی، ممکنه دندونهای دیگهات کج بشن و حتی شکل صورتت عوض بشه. تازه، ممکنه از لبخند زدن هم خجالت بکشی.
اگه میخوای دندون از دست رفتهات رو جایگزین کنی، دندونپزشکت ممکنه بهت پیشنهاد بده که از ایمپلنت استفاده کنی. ایمپلنتها در واقع ریشههای مصنوعی دندون هستن که جراحی میشن و توی فک جا میگیرن. بعد از چند ماه، استخون اطراف ایمپلنت رشد میکنه و اون رو محکم سر جاش نگه میداره. بعدش دندون مصنوعی رو با یه رابط فلزی به ایمپلنت وصل میکنن تا جای خالی پر بشه.
انواع ایمپلنت دندان
دو نوع اصلی ایمپلنت وجود داره:
۱. داخل استخوانی یا اندوستیل (Endosteal)
این نوع رایجتره. شبیه پیچهای کوچیکه و از موادی مثل تیتانیوم ساخته میشه که برای بدن ایمنه. این نوع ایمپلنت به طور عمیقی توی فک کار گذاشته میشه و جای ریشه دندون رو میگیره. با یک ایمپلنت میشه یک یا چند دندون رو نگه داشت.
۲. روی استخوانی یا ساب پریوستیل (Subperiosteal)
این نوع وقتی استفاده میشه که استخوان فک به اندازه کافی سالم نباشه. این ایمپلنت زیر لثه قرار میگیره ولی توی استخوان فرو نمیره. در واقع، روی استخون یا بالای اون قرار میگیره، نه داخلش.
مراحل جراحی ایمپلنت و دوره نقاهت
کاشت ایمپلنت چند مرحله داره و کلاً بین ۳ تا ۹ ماه طول میکشه. ممکنه به کمک چند متخصص مختلف نیاز داشته باشی، مثل متخصص لثه و جراح دهان و دندان.
ارزیابی
اول از همه، دندونها، لثهها و فکت بررسی میشن. مهمترین قسمت این مرحله اینه که ببینن استخوان فکت به اندازه کافی سالم هست که بتونه ایمپلنت رو نگه داره یا نه. اگه استخوان فکت خیلی نازک یا نرم باشه، ممکنه قبل از شروع کار ایمپلنت، به پیوند استخوان یا یه کار دیگه نیاز داشته باشی. لثههات هم باید عاری از بیماری لثه باشن.
کاشت ایمپلنت معمولاً به صورت سرپایی انجام میشه. ممکنه با بیحسی موضعی، آرامبخش تزریقی یا بیهوشی عمومی انجام بشه. متخصصت از قبل بهت میگه که کدوم نوع بیهوشی برات استفاده میشه.
جاگذاری ایمپلنت
اگه ایمپلنت داخل استخوانی داری، جراح لثه رو میبره و استخوان فک رو نمایان میکنه. بعد سوراخهایی عمیق توی استخون ایجاد میکنه و پایه ایمپلنت رو توش قرار میده. اگه بخوای، میتونی یه دندون مصنوعی موقت روی سوراخ بذاری تا وقتی که دندون دائمی آماده بشه.
اگه ایمپلنت روی استخوانی داری، استخون فکت سوراخ نمیشه و پایه ایمپلنت روی استخون یا بالای اون قرار میگیره.
بعد از عمل، احتمالاً یه کم درد و تورم خواهی داشت که ممکنه چند روز طول بکشه. ولی اکثر آدمها میتونن از روز بعد از عمل به کارهای روزمرهشون برگردن.
جوش خوردن با استخوان
بعد از جاگذاری ایمپلنت، ۲ تا ۶ ماه طول میکشه تا استخون جدید اطراف پیچ رشد کنه. به این فرآیند “ادغام با استخوان” میگن. توی این مدت، استخوان طبیعی فک رشد میکنه و دور ایمپلنت رو میگیره. این باعث میشه ایمپلنت محکم سر جاش بمونه و بتونه نقش ریشه مصنوعی دندون رو ایفا کنه.
نصب رابط
معمولاً یه قطعه فلزی به اسم رابط به ایمپلنت اضافه میشه. این کار ممکنه همون موقع عمل اول انجام بشه یا توی یه عمل کوچیک دیگه با بیحسی موضعی. رابطها برای وصل کردن دندون مصنوعی به ایمپلنت استفاده میشن.
اگه رابط توی یه عمل دوم اضافه بشه، ممکنه جراح مجبور بشه یه برش بزنه چون ممکنه بافت لثه روی ایمپلنت رشد کرده باشه. این به خاطر اینه که بعد از جاگذاری ایمپلنت، یه درپوش محافظ روش گذاشته میشه. این درپوش از ایمپلنت محافظت میکنه ولی معمولاً جلوی رشد بافت روی اون رو هم میگیره.
توی عمل دوم، درپوش محافظ برداشته میشه و رابط روی ایمپلنت پیچ میشه. بعد بافت لثه دور رابط شکل میگیره.
لثهها چند هفته بعد از نصب رابط نیاز به زمان دارن تا خوب بشن.
نصب دندون
وقتی که دوره نقاهت تموم شد، دندونپزشکت از دندونهات قالب میگیره تا دندون مصنوعی دائمیات رو بسازن. این دندونها میتونن ثابت یا متحرک باشن.
اگه دندون متحرک رو انتخاب کنی، روی یه فریم فلزی سوار میشه و به رابط وصل میشه. این نوع دندون رو میشه برای تمیز کردن روزانه در آورد.
اگه دندون ثابت رو انتخاب کنی، به طور دائم روی رابط پیچ میشه.
بعد از اتمام کار، اگه دهنت به هر شکلی ناراحت بود یا این مشکلات رو داشتی، حتماً به دندونپزشکت بگو:
- ناراحتی مداوم
- درد شدید
- خونریزی
- تورم
- گاز گرفتن نامنظم یا ناراحت کننده
دندونهای جدیدت ظاهر و حس طبیعی خواهند داشت. باید هر روز مسواک بزنی و نخ دندون بکشی تا ازشون مراقبت کنی. برای تمیز کردنشون به هیچ وسیله خاصی نیاز نیست. میتونی باهاشون مثل دندونهای طبیعیات رفتار کنی.
یادت نره که برای چکاپهای منظم پیش دندونپزشکت بری.
چه زمان در ایمپلنت به پیوند استخوان نیاز داریم؟
موفقیت عمل ایمپلنت دندون به کیفیت و مقدار استخوان فک بستگی داره. اگه استخوان فکت خیلی نازک، نرم یا کم باشه، ممکنه ایمپلنتها با گذشت زمان شکست بخورن. پس شاید لازم باشه پیوند استخوان انجام بدی تا یه پایه محکمتر برای ایمپلنتها ایجاد کنی. پیوند استخوان برای ایمپلنت دندون ممکنه کل زمان عمل رو چند ماه طولانیتر کنه تا استخوان جدید رشد کنه.
انواع پیوند استخوان
دندونپزشک یا جراح دهانت ممکنه از مواد پیوند استخوان برای بازسازی استخوان فک استفاده کنه. ۴ نوع پیوند استخوان وجود داره:
- اتوگرافت (Autograft): پیوند استخوان از بدن خودته. جراح دهان استخوان رو از یه منبع داخل دهانی مثل چونه، یا یه منبع خارج دهانی مثل لگن یا دندهها برمیداره.
- آلوگرافت (Allograft): این پیوند هم مثل اتوگرافت از انسانه. فرقش اینه که استخوان از یه نفر دیگه، مثلاً یه جسد گرفته میشه.
- زنوگرافت (Xenograft): پیوند استخوان از یه منبع حیوانی مثل استخوان گاو گرفته میشه.
- آلوپلاستیک گرافت (Alloplastic grafts): این پیوند از مواد مصنوعی مثل فسفات کلسیم (هیدروکسی آپاتیت و تری کلسیم فسفات) ساخته میشه.
با دندونپزشک یا جراح دهانت مشورت کن تا ببینی کدوم نوع برات بهتره.
پیوند استخوان جزئی
بعد از کشیدن دندون، دندونپزشکت ممکنه یه پیوند استخوان جزئی انجام بده تا ارتفاع و عرض استخوان فک رو حفظ کنه. پیوند استخوان به شکل پودر، دونهدونه، خمیر یا ژل میاد. اول دندونپزشک دندون آسیب دیده رو میکشه. بعد دونههای پیوند استخوان رو توی حفره دندون کشیده شده میذاره و روش رو با یه غشای کلاژن میپوشونه. بعدش هم با بخیه حفره رو میبنده.
پیوند استخوان متوسط
اگه از دست دادن استخونت قابل توجه باشه، دندونپزشکت ممکنه یه پیوند استخوان متوسط رو پیشنهاد بده تا ارتفاع و عرض استخوان فک رو بازسازی کنه. اول دندونپزشک یه برش کوچیک روی لثه میده و دونههای پیوند استخوان رو میذاره. بعد با بخیه برش رو میبنده.
پیوند استخوان اساسی
اگه از دست دادن استخونت شدید باشه، دندونپزشکت ممکنه یه پیوند استخوان اساسی رو پیشنهاد بده. این عمل شامل استفاده از یه تکه استخوان از بدن خودته (اتوگرافت). دندونپزشک اتوگرافت رو با پیچ و پلاک وصل میکنه. همچنین از دونههای پیوند استخوان استفاده میکنه تا منطقه رو پر کنه و یه شکل صاف به لبه فک بده. بعدش روی پیوند رو با یه غشا میپوشونه و کل منطقه رو با بخیه میبنده.
لیفت سینوس (افزایش سینوس)
جراحی لیفت سینوس (افزایش سینوس) یه عمله که شامل قرار دادن پیوند استخوان توی سینوس فک بالاست تا مقدار استخون فک بالا رو زیاد کنه (منطقه دندونهای آسیاب کوچک و بزرگ).
بعد از کشیدن دندون آسیاب کوچک یا بزرگ فک بالا، استخون این منطقه تغییر شکل میده و ارتفاع و عرضش رو از دست میده. همچنین سینوس فک بالا تو این منطقه گسترش پیدا میکنه که باعث از دست رفتن بیشتر ضخامت استخون میشه. پس دندونپزشکت ممکنه یه لیفت سینوس (افزایش سینوس) رو پیشنهاد بده تا مقدار استخون رو زیاد کنه و از ایمپلنت دندون پشتیبانی کنه.
اول دندونپزشک یه برش روی لثه میده و یه پنجره به سمت سینوس فک بالا باز میکنه. بعد با دقت غشای سینوس رو بلند میکنه و یه پیوند استخوان بین غشا و کف سینوس قرار میده. بعدش پنجره رو با بخیه میبنده و میذاره پیوند حداقل ۴ ماه زمان ببره تا خوب بشه.
هزینه ایمپلنت دندان
هزینه ایمپلنت بستگی به تعداد دندونهایی که میخوای جایگزین کنی و میزان کار لازم داره. محل مطب دندونپزشک هم ممکنه روی قیمت تأثیر بذاره.
ایمپلنتها قراره چند دهه دووم بیارن. به همین خاطر، قیمتشون یه کم بالاتر از روشهای دیگه جایگزینی دندون مثل بریج یا دندون مصنوعیه.
بیمه همیشه هزینه ایمپلنت رو پوشش نمیده. با شرکت بیمهات تماس بگیر تا بفهمی چه پوششی داری.
به طور کلی، هر ایمپلنت حدود چند میلیون تومنی هزینه داره. این فقط قیمت خود ایمپلنته و شامل هزینه رابط یا روکش نمیشه. وقتی هزینه رابط و روکش رو هم حساب کنی، ممکنه این عدد بیشتر هم بشه. برای استعلام قیمت روز ایمپلنت با مشاوران ما تماس بگیر.
دندونپزشک یا متخصصت باید قبل از شروع درمان، یه تخمین یا قیمت قطعی بهت بده. بعضی از مطبهای دندونپزشکی طرحهای پرداخت اقساطی دارن تا پرداخت هزینه برات راحتتر بشه.
مقایسه ایمپلنت با دندان مصنوعی یا بریج
ایمپلنت دندون برای همه مناسب نیست و اگه نیاز به جایگزینی چند تا دندون داشته باشی، میتونه گرون تموم بشه. گاهی اوقات ممکنه عوارضی پیش بیاد که این روش رو برات نامناسب کنه. برای همین ممکنه یه گزینه کمتهاجمیتر رو ترجیح بدی.
ایمپلنت کامل
اگه نیاز به جایگزینی تعداد زیادی دندون داری، ممکنه ایمپلنت کامل دهان رو در نظر بگیری. به این روش “همه روی چهار” یا “همه روی شش” هم میگن، بسته به اینکه چهار ایمپلنت در هر قوس داشته باشی یا شش تا.
برخی از جراحی های ایمپلنت کاملی که در کلینیک نیکس انجام شده رو در ادامه مبینیم:
برای هر کدوم از اینها، میتونی دندون مصنوعی ایمپلنتی انتخاب کنی که یه دندون مصنوعی قابل برداشته که روی ایمپلنتها کلیک میشه، یا یه بریج ثابت که پیچ میشه سر جاش.
از اونجایی که ایمپلنتها به اندازه کافی محکم هستن که بتونن چند تا دندون رو نگه دارن، شش تا ایمپلنت کافیه تا ۱۰ یا ۱۲ تا دندون پشت سر هم رو توی قوس بالا یا پایین دهان جایگزین کنه.
این روش جایگزینی برای درمانهای دیگه مثل دندون مصنوعیه.
دندان مصنوعی
دندونهای مصنوعی روی لثهها قرار میگیرن و قابل برداشتن هستن. برخلاف دندون مصنوعی، ایمپلنت کامل دهان توی فک پیچ میشه و مثل دندونهای طبیعی باهاش رفتار میشه.
دندون مصنوعی میتونه کامل یا جزئی باشه. از ایمپلنت ارزونتره ولی ممکنه عمر کمتری داشته باشه. ممکنه هم نیاز به چسب داشته باشه تا سر جاش بمونه.
بریج دندانی
بریجهای دندانی یه گزینه دیگه به جای ایمپلنته. بریج یه دندون مصنوعیه که به دندونهای سالم دو طرف فاصله خالی متصل میشه. این دندونهای سالم معمولاً تراشیده میشن تا بشه روشون روکش گذاشت.
برای بریج نیازی به سوراخ کردن استخون فک نیست و از ایمپلنت ارزونتره. ممکنه به خاطر پوسیدگی یا شکستن روکش نیاز به تعویض داشته باشه، ولی خیلیهاشون میتونن مدت طولانی دووم بیارن.
مزایا و معایب ایمپلنت دندان چیه؟
ایمپلنت دندان یه جایگزین مصنوعی برای ریشه دندونته. توی استخون فکت پیچ میشه و از یه دندون مصنوعی (روکش) حمایت میکنه. مزایای زیادی داره، ولی هر کسی گزینه خوبی برای ایمپلنت نیست.
جراحی ایمپلنت دندان معمولاً با بیحسی موضعی انجام میشه. خود عمل حدود ۹۰ دقیقه طول میکشه، ولی کل فرآیند ممکنه ۶ تا ۱۲ ماه طول بکشه چون معمولاً به چند بار مراجعه به دندونپزشک نیاز داری.
ایمپلنت دندان میتونه یه جایگزین طبیعی و با دوام برای دندون از دست رفته باشه که سالها عمر میکنه. با این حال، ممکنه از گزینههای دیگه گرونتر باشه و برای کسایی که نمیتونن جراحی دندان انجام بدن مناسب نباشه.
بیا مزایا و معایب ایمپلنت دندان رو در مقایسه با جراحیهای دیگه دندون بررسی کنیم.
مزایای ایمپلنت دندان
ایمپلنتهای دندان معمولاً خیلی بادوام هستن و وقتی روکش روشون گذاشته میشه، ظاهر و حس یه دندون طبیعی رو دارن. نسبت به گزینههای دیگه مزایای زیادی دارن.
دوام
استاندارد طلایی برای درمان دندونهای از دست رفته، ایمپلنت تیتانیومیه. ایمپلنتهای دندان میتونن از گزینههای دیگه بیشتر عمر کنن و میزان موفقیتشون برای ۱۰ سال بالای ۹۷٪ هست.
توی یه مطالعه در سال ۲۰۲۱ که طول عمر ۱۰۸۷۱ ایمپلنت رو توی ۲۲ سال بررسی کرد، محققان دریافتن که میزان بقای ایمپلنتها چقدره:
- بعد از ۳ سال ۹۸.۹٪
- بعد از ۵ سال ۹۸.۵٪
- بعد از ۱۰ سال ۹۶.۸٪
- و بعد از ۱۵ سال ۹۴٪ بوده
برای مقایسه، یه بررسی در سال ۲۰۲۱ نشون داد که دندونهای مصنوعی کامل به طور متوسط ۱۰.۱ سال عمر میکنن. بریجهای دندانی هم معمولاً هر ۵ تا ۱۵ سال نیاز به تعویض دارن.
جلوگیری از تحلیل استخوان
ایمپلنتهای دندان ممکنه از تحلیل استخونی که بعد از از دست دادن دندون اتفاق میافته جلوگیری کنن.
وقتی دندونت رو از دست میدی، استخون فکت دیگه توی اون قسمت تحت فشار قرار نمیگیره. با گذشت زمان، بدنت بخشی از بافت استخونی رو تجزیه و جذب میکنه.
مطالعات زیادی نشون دادن که ۳۰٪ از آلوئول بعد از از دست دادن دندون از بین میره. آلوئول اون قسمت از استخون فکته که حفره دندون توشه. بیشتر تحلیل استخون توی ۶ ماه اول اتفاق میافته.
توی یه بررسی مطالعات در سال ۲۰۱۶، محققان شواهدی پیدا کردن که نشون میداد ایمپلنتها ظاهراً تأثیر قابل توجهی روی حفظ آلوئول دارن و میزان جذب استخون رو کاهش میدن. جذب یعنی وقتی یه ماده – در این مورد، استخون – قبل از اینکه بدن جذبش کنه، تخریب میشه.
ظاهر و حس طبیعی
ایمپلنت دندان مثل یه ریشه مصنوعی برای دندونت عمل میکنه. دندونپزشکها میتونن یه روکش روی ایمپلنت بذارن که کمک میکنه ظاهر و حس یه دندون طبیعی رو داشته باشه و ممکنه از درمانهای دیگه مثل دندون مصنوعی راحتتر باشه.
توی یه مطالعه سال ۲۰۱۶ از سوئد، محققان دریافتن که ۹۴٪ از ۴۰۰ نفری که به یه پرسشنامه پستی جواب دادن، گفتن که از زیبایی ایمپلنتشون به اندازه کافی راضی بودن.
ثبات دندونهای مجاور: وقتی یه دندون رو از دست میدی، دندونهای اطرافش میتونن به سمت فضای خالی حرکت کنن و باعث مشکلاتی توی گاز گرفتن و جویدن بشن. ایمپلنت میتونه فاصله بین دندونهات رو پر کنه و با جلوگیری از جابجا شدنشون، سلامت دندونهای اطراف رو حفظ کنه.
بازگرداندن ظاهر صورت
تحلیل استخون فک بعد از از دست دادن دندون میتونه شکل صورتت رو تغییر بده. ممکنه باعث تغییراتی مثل:
- شل شدن پوست
- فرورفتگی گونهها
- ظاهر فرو رفته
- ناهماهنگی در گاز گرفتن
این تغییرات صورت معمولاً وقتی بیشتر به چشم میان که چند تا دندون از دست داده باشی.
ایمپلنتهای دندان ممکنه با حفظ یکپارچگی ساختاری فکت و جلوگیری از تحلیل استخون، از این تغییرات جلوگیری کنن.
عملکرد مثل دندون طبیعی موقع حرف زدن و جویدن
ایمپلنت دندان موقع جویدن، بیشتر از دندون مصنوعی یا بریج سنتی شبیه دندون طبیعیت عمل میکنه. همچنین ممکنه با پر کردن فضاهای خالی بین دندونهات که باعث تغییر در عبور هوا از دهنت موقع حرف زدن میشن، الگوی گفتارت رو حفظ کنه.
اوردنچرها (Overdentures) دندونهای مصنوعی هستن که به یک یا چند ایمپلنت وصل میشن ولی قابل برداشتن هستن. توی یه مطالعه در سال ۲۰۱۹، محققان دریافتن که یه گروه ۳۲ نفره بعد از دریافت ۵ یا ۶ مینی ایمپلنت برای نگه داشتن اوردنچرها، بعد از یه دوره ۴ ماهه سازگاری، بهبودی در کیفیت گفتارشون داشتن. بعضیها بعد از درمان مشکلات جزئی با صدای “س” داشتن.
دنچر متکی بر ایمپلنت یه اصطلاح دیگه برای اوردنچره.
بازگرداندن قدرت گاز گرفتن
توی یه مطالعه سال ۲۰۱۶، محققان دریافتن که اوردنچر متکی بر ایمپلنت در فک پایین، نسبت به دندون مصنوعی سنتی، قدرت گاز گرفتن رو افزایش میده.
بهبود کیفیت زندگی
توی یه مطالعه در سال ۲۰۱۹، محققان گزارش کردن که در یه ویزیت پیگیری ۳ ساله بین ۹۸ نفری که اوردنچر متکی بر ایمپلنت دریافت کرده بودن، هیچ شکست ایمپلنتی وجود نداشت. محققان نتیجه گرفتن که اوردنچرهای متکی بر ایمپلنت میتونن با خطرات محدود و میزان بالای بقای ایمپلنت، کیفیت زندگی رو افزایش بدن.
مزایای ایمپلنت دندان نسبت به بریج
ایمپلنتهای دندان چند تا مزیت نسبت به بریجهای دندانی سنتی دارن، از جمله:
- معمولاً عمر بیشتری دارن.
- معمولاً ظاهر طبیعیتری دارن.
- معمولاً باعث پوسیدگی کمتر در دندونهای اطراف میشن.
- نیازی به آسیب رسوندن به دندونهای سالم اطراف ندارن.
مزایای ایمپلنت دندان نسبت به دندان مصنوعی
ایمپلنتهای دندان چند تا مزیت نسبت به دندونهای مصنوعی سنتی دارن، از جمله:
- بیشتر شبیه دندونهای طبیعیت به نظر میرسن و حس میشن.
- به نگهداری روزانه کمتری نیاز دارن.
- ممکنه جویدن راحتتری فراهم کنن.
- معمولاً عمر بیشتری دارن.
- ممکنه به حفظ بافت استخوان فک کمک کنن.
ریسک ها و معایب ایمپلنت دندان
معایب اصلی ایمپلنتها اینان:
- معمولاً از گزینههای درمانی دیگه گرونترن.
- ممکنه بیمهات پوششش نده.
- نیاز به جراحی دندان دارن.
- کل فرآیند ایمپلنت احتمالاً به چند بار مراجعه به دندونپزشک نیاز داره و ممکنه ۶ تا ۱۲ ماه طول بکشه.
- ممکنه اول نیاز به پیوند استخوان دندان داشته باشن.
مثل همه عملهای جراحی، ایمپلنت دندان هم خطراتی داره، از جمله:
- آسیب به دندونها یا بافتهای اطراف
- خونریزی
- شکست ایمپلنت
- عقب رفتن لثه
- عفونت
- واکنش آلرژیک به ماده بیحسی
- آسیب به عصب یا بافت
میزان شکست ایمپلنت در افراد سیگاری ۱۱٪ و در افراد غیرسیگاری ۵٪ گزارش شده.
چه کسی برای ایمپلنت دندان مناسبه؟
بهترین کاندید برای ایمپلنت دندان کسیه که سلامت دندانی کلی خوبی داره و یه دندون از دست داده یا نیاز به کشیدن داره. برای دریافت ایمپلنت، باید به اندازه کافی سالم باشی که بتونی جراحی دندان رو تحمل کنی.
بعضی شرایطی که ممکنه باعث بشن نتونی ایمپلنت بگیری شامل اینها هستن:
- دیابت کنترل نشده
- اختلالات در انعقاد خون
- سیگار کشیدن زیاد
- بیماری متابولیک استخوان
- داشتن بیماری لثه
- داشتن بیماری خودایمنی
- داشتن آلرژیهای خاص
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف
- مصرف داروهایی که روی کلسیم بدنت تأثیر میذارن
- داشتن پوکی استخوان
- دریافت شیمی درمانی یا پرتو درمانی
ایمپلنتهای دندان معمولاً از درمانهایی مثل روکش یا بریج گرونترن، پس اگه بیمه دندان نداری، ممکنه بهترین گزینه نباشن.
ایمپلنتهای دندان پروتزهای دندانی بادوامی هستن که جایگزین ریشه دندون میشن. میشه روشون روکش، دندون مصنوعی یا بریج گذاشت.
ایمپلنت دندان میتونه نتیجهای طبیعی و بادوام ارائه بده، ولی معمولاً از گزینههای درمانی دیگه گرونتره. یه دندونپزشک میتونه کمکت کنه تصمیم بگیری که آیا ایمپلنت برات گزینه خوبیه یا یه پروتز دندانی دیگه بهتره.
آیا ایمپلنتهای دندان برای افراد مسنتر ایمن هستن؟
اگه بالای ۶۰ سال سن داری، ممکنه بخوای خطرات ایمپلنتهای دندان رو در نظر بگیری.
طبق یه مطالعه در سال ۲۰۲۰، افراد مسنتر باید این موارد رو در نظر بگیرن:
- زمان بهبودی طولانیتر بعد از عمل جراحی
- سایر شرایط از قبل موجود که ممکنه تحت تأثیر قرار بگیرن
- سلامت استخوان به خطر افتاده از این عمل
اگه نگران هر کدوم از این خطرات هستی، باید قبل از گرفتن ایمپلنتهای دندان با دکترت درباره گزینههات صحبت کنی.
عوارض ایمپلنتهای دندان چقدر شایع هستن؟
اگه سلامت کلی خوبی داری، خیلی احتمالش زیاده که عملت موفقیتآمیز باشه.
یه مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشون داد که ۹۳٪ از ایمپلنتها ۲۰ سال بعد از اینکه شرکتکنندهها ایمپلنتهای سطح بافتی گرفتن، باقی موندن. محققان متوجه شدن که افرادی که بیماری لثه داشتن و از مراقبتهای حمایتی لثه پیروی نکردن، خطر بیشتری برای عوارض و شکست ایمپلنت داشتن.
اگه سیگار میکشی، ممکنه شانس بیشتری برای شکست ایمپلنت داشته باشی. مطالعه ای در سال ۲۰۲۰ گزارش کرد که افراد سیگاری میزان شکست ایمپلنت ۱۱٪ داشتن در مقابل ۵٪ برای افرادی که سیگار نمیکشن.
یه مطالعه دیگه در سال ۲۰۲۲ نشون داد که افراد سیگاری ۱۴۰٪ خطر شکست بیشتری نسبت به افراد غیرسیگاری دارن.
آیا جراحی ایمپلنت دندان درد داره؟
توی جراحی ایمپلنت دندان، یه جراح بافت دهنت رو باز میکنه و یک یا چند میله تیتانیومی رو توی استخون زیر لثههات میکاره. این کار یه ریشه دائمی برای دندون مصنوعی جایگزین فراهم میکنه.
موقع جراحی ایمپلنت دندان تحت بیحسی موضعی خواهی بود و نباید دردی حس کنی.
دوره نقاهت ممکنه شامل دردی باشه که چند روز طول میکشه، ولی میشه با دارو کنترلش کرد. دردی که بیشتر از چند روز طول بکشه یا بدتر بشه ممکنه نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشه.
گرفتن ایمپلنت دندان معمولاً وسط یه فرآیند سه مرحلهایه. کل فرآیند میتونه شامل کشیدن دندون، جا انداختن پیچ ایمپلنت و جا انداختن دندون جایگزین باشه. این عملها ممکنه با فاصله زیاد از هم انجام بشن.
ممکنه چند ماه طول بکشه تا میلهها با استخونت جوش بخورن. جراح دهان و دندونت صبر میکنه تا استخونت محکم میلههای تیتانیومی رو نگه داره و بعد روکش جایگزین رو میذاره.
نباید موقع جراحی ایمپلنت دندان دردی حس کنی، چون این عمل با بیحسی انجام میشه. این شامل بیحسی موضعی میشه و ممکنه شامل آرامبخش اضافی یا بیهوشی عمومی هم بشه. جراح دهان و دندونت قبل از جراحی گزینههای بیهوشی رو برات توضیح میده.
نیازهای خاص تو ممکنه به نوع خاصی از بیهوشی نیاز داشته باشه تا از حس کردن درد حین عمل جلوگیری کنه.
درد بعد از ایمپلنت دندان
احتمالاً بعد از جراحی ایمپلنت دندان یه کم درد یا ناراحتی حس میکنی، ولی نباید بیشتر از چند روز طول بکشه.
وقتی بیحسی موضعی از عمل از بین بره، ممکنه درد شدیدتر حس کنی. احتمالاً درد نزدیک محل ایمپلنت دندان خواهد بود.
علائم دیگهای که ممکنه بعد از جراحی ایمپلنت دندان تجربه کنی شامل اینها میشن:
- خونریزی در محل جراحی
- تورم اطراف لثهها و صورت
- کبودی جزئی
- درد فک
برای کنترل و کاهش درد، جراح دهان و دندونت دستورالعملهایی برای مراقبت مناسب بعد از جراحی بهت میده. مراقبت بعد از عمل ممکنه شامل اینها باشه:
- داروهای تجویزی و بدون نسخه برای درد
- پرهیز از بعضی غذاها، مثل غذاهای سفت و داغ
- کمپرس یخ برای کاهش تورم
- استراحت در روز عمل و احتمالاً روزهای بعد، بسته به اینکه چطور احساس میکنی
- دستورالعملهایی برای مراقبت از محل جراحی
ناراحتی و درد بعد از عمل چقدر باید طول بکشه؟
درد بعد از یه عمل ایمپلنت دندان موفق باید موقتی باشه اگه همه چیز اونطور که باید خوب بشه. دردت ممکنه ۳ تا ۵ روز بعد از عمل طول بکشه. ممکنه فقط ۱ یا ۲ روز نیاز به مصرف مسکن داشته باشی.
اگه حالت خوب باشه، ممکنه بتونی از روز بعد از عمل به فعالیتهای روزانهات برگردی.
ممکنه تورم، کبودی و سفتی فک رو برای مدت بیشتری داشته باشی. این علائم باید ۷ تا ۱۰ روز بعد از جراحی از بین برن.
دلایل درد مداوم بعد از عمل ایمپلنت دندان
غیرمعموله که بعد از عمل ایمپلنت دندان برای مدت طولانی درد مداوم داشته باشی. ممکنه چند ساعت بعد از عمل وقتی بیحسی از بین میره، درد تیزتری حس کنی، ولی باید با مسکن و گذر زمان کم بشه.
ممکنه بعد از عمل دچار عارضهای بشی که باعث درد اضافی بشه. این موارد باید فوراً توسط جراح دهان و دندون یا دندونپزشکت بررسی بشن.
باز شدن خط برش
این یکی از شایعترین عوارض بعد از عمل ایمپلنته. وقتی اتفاق میافته که بافت اطراف میله بعد از جراحی دوباره باز میشه.
اگه برش باز بشه، ممکنه درد یا تحریک حس کنی. جراح دهان و دندونت ممکنه بهت دستور بده چند بار در روز دهنت رو با محلول کلرهگزیدین بشوری یا آنتیبیوتیک مصرف کنی تا از عفونت جلوگیری بشه.
اگه درد کم نشه، ممکنه به مراقبت پزشکی بیشتری نیاز داشته باشی.
ایمپلنت نامناسب
ناراحتی یا درد ممکنه نشونه این باشه که ایمپلنت درست با استخون جوش نمیخوره. ممکنه نیاز باشه ایمپلنت برداشته بشه و احتمالاً بعداً دوباره وصل بشه.
عفونت
عفونت وقتی اتفاق میافته که باکتری وارد بافت جراحی شده میشه و جلوی خوب شدنش رو میگیره. ممکنه محل زخم دوباره باز بشه یا اصلاً خوب نشه.
سایر نشانههای عوارض ایمپلنت دندان
اگه علائم دیگهای (علاوه بر درد) داشتی، ممکنه نشونه عوارض بعد از عمل باشه. اگه این علائم رو داشتی، فوراً با جراح دهان و دندون یا دندونپزشکت تماس بگیر:
- تب
- استفراغ یا حالت تهوع
- تورم رو به وخامت
- خونریزی مداوم و زیاد چند ساعت بعد از عمل
اگه ۲ هفته بعد از ایمپلنت دندان درد داشتی چیکار کنی
دردی که بعد از ۲ هفته ادامه پیدا میکنه یا بدتر میشه باید توسط جراح دهان و دندون یا دندونپزشکت بررسی بشه. معمول نیست که این مدت طولانی بعد از عمل درد داشته باشی.
اگه ماهها یا سالها بعد از ایمپلنت دندان درد داشتی چیکار کنی
ممکنه ماهها یا سالها بعد از جراحی به خاطر شکست ایمپلنت یا بیماریهای اطراف ایمپلنت، نزدیک ایمپلنتهات درد داشته باشی.
بیشتر وقتها، ایمپلنتها یه عمل دندانپزشکی با موفقیت بالا هستن. ولی هنوز هم احتمال عوارض وجود داره.
اگه وقتی روی محل ایمپلنتت فشار میدی یا ضربه میزنی درد داری، ممکنه نشونه شکست ایمپلنت باشه. علائم دیگه شکست ایمپلنت ممکنه شامل اینها باشن:
- حرکت افقی ایمپلنت
- از دست دادن استخوان
- التهاب
- ناتوانی جراح دهان و دندون یا دندونپزشک در وصل کردن روکش به میله
اگه این شرایط رو داشته باشی، ممکنه خطر شکست ایمپلنت برات بیشتر باشه:
- باکتری توی دهنت رشد کنه
- سابقه بیماری لثه یا التهاب لثه داشته باشی
- سیگار بکشی
- دیابت درمان نشده داشته باشی
اگه از دندونهای جایگزین مراقبت نکنی، ممکنه نزدیک ایمپلنت دندونت درد هم پیدا کنی. درست مثل دندونهای طبیعیت، ایمپلنتهای دندان هم نیاز به مراقبت بهداشتی مناسب دارن. این شامل مسواک زدن و نخ دندون کشیدن روزانه و مراجعه به دندونپزشک برای جرمگیری منظم هر ۶ ماه یک بار میشه.
مراقبت دهانی غفلت شده ممکنه منجر به بیماری اطراف ایمپلنت بشه. این وقتی اتفاق میافته که باکتریها توی بافت اطراف ایمپلنتهات تجمع پیدا میکنن. میتونه منجر به التهاب، آسیب بافتی و از دست دادن استخوان بشه.
وقتی این شرایط فقط روی بافت نرم دهنت تأثیر میذاره، ممکنه بتونی درمانش کنی. ولی اگه این وضعیت استخون زیر ایمپلنت رو تخریب کنه، ممکنه به جراحی بازسازی نیاز داشته باشی.
اگه ایمپلنت دندان بگیری، باید انتظار درد موقتی داشته باشی. این درد با دارو قابل درمانه و با گذر زمان کمتر میشه.
درد طولانی یا رو به وخامت ممکنه نشونه یه عارضه باشه. اگه بیشتر از ۵ روز هنوز درد داری، یا بیشتر از ۱۰ روز ناراحتی داری، با دکترت تماس بگیر.
مواد مورد استفاده در ایمپلنت دندان
ایمپلنتهای دندان معمولاً از دو ماده اصلی ساخته میشن: تیتانیوم و زیرکونیا. هر کدوم از این مواد ویژگیهای خاص خودشون رو دارن که باعث میشه برای موارد مختلف مناسب باشن. بیاین نگاهی به هر کدوم بندازیم:
تیتانیوم
تیتانیوم پرکاربردترین ماده برای ایمپلنتهای دندانیه. در ادامه به مزایا و معایب این ماده می پردازیم:
مزایا:
- سازگاری عالی با بدن: بدن به ندرت این ماده رو پس میزنه.
- استحکام بالا: در برابر فشارهای جویدن مقاومه.
- وزن بسیار کم: با وجود استحکام، وزن کمی داره.
- ادغام عالی با استخوان: به خوبی با استخوان فک جوش میخوره.
- سابقه طولانی استفاده: دهههاست که با موفقیت استفاده میشه.
- قیمت مناسبتر نسبت به زیرکونیا.
معایب:
- رنگ فلزی: ممکنه در صورت عقب رفتن لثه، دیده بشه.
- احتمال نادر حساسیت: بعضی افراد ممکنه به فلز حساسیت داشته باشن.
زیرکونیا
زیرکونیا یه ماده سرامیکی سفید رنگه که در سالهای اخیر محبوبیت پیدا کرده. در ادامه به مزایا و معایب این ماده می پردازیم:
مزایا:
- زیبایی بیشتر: رنگ سفید طبیعیتر به نظر میرسه.
- بدون فلز: برای افرادی که حساسیت به فلز دارن، مناسبه.
- مقاومت در برابر پلاک: باکتری کمتر روش جمع میشه.
- استحکام بالا: حتی از تیتانیوم هم مقاومتره.
معایب:
- تجربه کمتر: نسبت به تیتانیوم سابقه استفاده کوتاهتری داره.
- قیمت بالاتر: معمولاً گرونتر از تیتانیومه.
- احتمال شکستگی: با وجود سختی بالا، در برابر ضربه ممکنه بشکنه.
- دشواری در اصلاح: اگه نیاز به تغییر باشه، کار سختتری نسبت به تیتانیومه به همراه داره.
نکته مهم اینه که هر دو ماده برای ایمپلنت عالی هستن و انتخاب بینشون بستگی به شرایط خاص هر فرد داره.
در نهایت، دندونپزشک متخصص با توجه به وضعیت دهان و دندون شما، سلامت کلی، و نیازهای خاصتون بهترین ماده رو پیشنهاد میده. مهمه که با دندونپزشکتون درباره گزینههای موجود و مناسبترین انتخاب برای خودتون صحبت کنین.
تکنولوژیهای جدید در ایمپلنت دندان
دنیای دندانپزشکی در سالهای اخیر پیشرفتهای چشمگیری داشته و ایمپلنت دندان هم از این قاعده مستثنی نبوده. تکنولوژیهای نوین باعث شدن که عمل ایمپلنت دقیقتر، سریعتر و با نتایج بهتری انجام بشه. این پیشرفتها نه تنها کار دندانپزشکها رو راحتتر کرده، بلکه تجربه بیمار رو هم بهبود بخشیده. از کاهش درد و ناراحتی گرفته تا کوتاه شدن زمان بهبودی، همه و همه مدیون این تکنولوژیهای جدید هستن.
حالا بیاین نگاهی به بعضی از مهمترین این تکنولوژیها بندازیم:
ایمپلنتهای دیجیتال
ایمپلنتهای دیجیتال انقلابی در دنیای ایمپلنتهای دندان به وجود آوردن. این تکنولوژی از نرمافزارهای پیشرفته و تصویربرداری سه بعدی استفاده میکنه تا دقیقترین طرح رو برای ایمپلنت ارائه بده.
مزایا:
- دقت بالا: با استفاده از نقشههای دیجیتالی، محل دقیق ایمپلنت مشخص میشه.
- کاهش خطا: احتمال خطای انسانی کمتر میشه.
- زمان کمتر جراحی: با برنامهریزی دقیق، زمان عمل کوتاهتر میشه.
- نتایج بهتر: ایمپلنت دقیقاً در جای مناسب قرار میگیره و عملکرد بهتری داره.
اسکن سه بعدی
اسکنرهای سه بعدی جای قالبگیری سنتی رو گرفتن. این تکنولوژی تصویر دقیقی از دهان و فک بیمار ارائه میده.
مزایا:
- راحتی بیشتر: دیگه نیازی به قالبگیری ناخوشایند نیست.
- دقت بالا: جزئیات دقیقتری نسبت به روشهای سنتی ارائه میده.
- سرعت بالا: نتایج فوری در اختیار دندانپزشک قرار میگیره.
- امکان شبیهسازی: میشه نتیجه نهایی رو قبل از شروع درمان شبیهسازی کرد.
جراحی هدایت شده با کامپیوتر
در این روش، از اطلاعات اسکن سه بعدی برای ساخت یک راهنمای جراحی استفاده میشه.
مزایا:
- دقت بالا: ایمپلنت دقیقاً در محل از پیش تعیین شده قرار میگیره.
- کمترین تهاجم: برشهای کوچکتر و آسیب کمتر به بافت.
- بهبودی سریعتر: به خاطر آسیب کمتر، زمان بهبودی کوتاهتر میشه.
چاپ سه بعدی در ایمپلنت
از چاپ سه بعدی برای ساخت راهنماهای جراحی و حتی خود ایمپلنتها استفاده میشه.
مزایا:
- سفارشیسازی: ایمپلنتها دقیقاً متناسب با آناتومی هر فرد ساخته میشن.
- سرعت تولید: ساخت سریعتر نسبت به روشهای سنتی.
- کاهش هزینه: در بلندمدت میتونه هزینهها رو کاهش بده.
این تکنولوژیهای جدید باعث شدن که ایمپلنت دندان به یک روش درمانی بسیار دقیق، ایمن و قابل پیشبینی تبدیل بشه. البته باید توجه داشت که استفاده از این تکنولوژیها نیاز به تخصص و آموزش داره و همه دندانپزشکها ممکنه به این امکانات دسترسی نداشته باشن. با این حال، با گسترش این تکنولوژیها، آینده ایمپلنت دندان حتی از این هم امیدوارکنندهتر به نظر میرسه.
تغذیه و ایمپلنت: بعد از ایمپلنت چی بخوریم؟
وقتی صحبت از ایمپلنت دندان میشه، خیلیها فقط به خود عمل جراحی فکر میکنن. اما حقیقت اینه که مراقبتهای بعد از عمل، مخصوصاً تغذیه مناسب، نقش حیاتی در موفقیت ایمپلنت و سرعت بهبودی داره.
تغذیه درست بعد از ایمپلنت دندان دو هدف اصلی داره: اول، کمک به بهبود سریعتر زخم و کاهش التهاب. دوم، جلوگیری از آسیب به ایمپلنت تازه کار گذاشته شده. این یعنی باید یه تعادل ظریف بین خوردن غذاهای مغذی و پرهیز از غذاهایی که میتونن مشکلساز باشن، برقرار کنیم.
در روزها و هفتههای اول بعد از عمل، دهان و لثهها حساس و آسیبپذیرن. به همین خاطر، رژیم غذایی باید شامل غذاهای نرم و خنک باشه که به راحتی خورده میشن و فشاری به محل جراحی وارد نمیکنن. با گذشت زمان و بهبود تدریجی، میتونیم کم کم به سمت رژیم غذایی عادی برگردیم.
اما نکته مهم اینه که حتی بعد از بهبودی کامل، باید مراقب تغذیهمون باشیم. ایمپلنت دندان، هر چقدر هم که محکم و شبیه دندون طبیعی باشه، بازم نیاز به مراقبت ویژه داره. غذاهایی که برای دندونهای طبیعی مشکلی ندارن، ممکنه برای ایمپلنت چالشبرانگیز باشن.
در ادامه، راهنمای کاملی از غذاهایی که باید بخوریم یا ازشون پرهیز کنیم، هم در کوتاه مدت (بلافاصله بعد از عمل) و هم در دراز مدت (بعد از بهبودی کامل) ارائه میدیم. این راهنما به شما کمک میکنه تا با اطمینان بیشتری مسیر بهبودی رو طی کنید و از ایمپلنت جدیدتون به بهترین شکل مراقبت کنید.
یادتون باشه که هر فردی ممکنه نیازهای خاص خودش رو داشته باشه، پس همیشه بهتره قبل از هر تغییر عمده در رژیم غذایی، با دندونپزشک یا متخصص تغذیهتون مشورت کنید.
حالا بیاین نگاهی دقیقتر به لیست غذاهای توصیه شده و غذاهایی که باید ازشون پرهیز کنیم، بندازیم:
بعد از عمل ایمپلنت (کوتاه مدت):
غذاهایی که باید بخورید:
- مایعات سرد: آب، آبمیوههای رقیق شده، و شیر سرد به کاهش تورم کمک میکنن.
- سوپهای صاف و خنک: سرشار از مواد مغذی هستن و به راحتی خورده میشن.
- ماست: پروبیوتیکهاش به بهبود زخم کمک میکنن.
- پوره سیبزمینی: نرم و سرشار از کربوهیدراته.
- اسموتیها: میتونید انواع میوهها و سبزیجات رو باهاش مصرف کنید.
- تخم مرغ نرم پخته: منبع خوبی از پروتئینه.
- ژله: راحت خورده میشه و کالری داره.
غذاهایی که باید پرهیز کنید:
- غذاهای سفت و جویدنی: مثل گوشتهای سفت، آجیل، چیپس
- غذاهای داغ: میتونن باعث ناراحتی و تحریک بشن
- نوشیدنیهای الکلی: میتونن روند بهبود رو کند کنن
- غذاهای اسیدی: مثل مرکبات که میتونن محل زخم رو تحریک کنن
- غذاهای چسبنده: مثل آدامس یا آبنبات
- نی: مکش میتونه به محل جراحی آسیب بزنه
در دراز مدت (بعد از بهبودی کامل)
غذاهایی که باید بخورید:
- غذاهای غنی از کلسیم: مثل لبنیات کمچرب، ماهیهای استخواندار، سبزیجات برگ سبز
- غذاهای حاوی ویتامین D: مثل ماهیهای چرب، زرده تخممرغ، قارچ
- پروتئینها: گوشت، ماهی، تخممرغ، حبوبات
- میوهها و سبزیجات: سرشار از ویتامینها و مواد معدنی
- آب کافی: برای حفظ سلامت دهان و دندان
غذاهایی که باید محدود کنید:
- غذاهای خیلی سفت: مثل یخ، آبنباتهای سفت (میتونن به ایمپلنت آسیب بزنن)
- غذاهای چسبنده: مثل آدامس یا شکلات کارامل
- نوشیدنیهای رنگی: مثل قهوه و چای (میتونن روکش ایمپلنت رو تغییر رنگ بدن)
- غذاهای خیلی شیرین: میتونن خطر پوسیدگی دندانهای طبیعی رو افزایش بدن
در حالت کلی در هنگام انتخاب غذا و کمک به یک ایمپلنت موفق به نکات زیر توجه داشته باشید:
- در هفتههای اول بعد از جراحی، غذاها رو به تکههای کوچک تقسیم کنید.
- از سمت دیگه دهانتون (نه سمت ایمپلنت) غذا بجوید.
- بعد از هر وعده غذایی، دهانتون رو با آب نمک ولرم بشویید.
- مصرف ویتامین C رو افزایش بدید چون به بهبود زخم کمک میکنه.
- از مکملهای کلسیم و ویتامین D با مشورت پزشک استفاده کنید.
- سیگار و الکل رو ترک کنید یا به شدت محدود کنید چون میتونن روند بهبود رو کند کنن.
به یاد داشته باشید که هر فرد ممکنه نیازهای تغذیهای خاص خودش رو داشته باشه. حتماً با دندانپزشک یا متخصص تغذیهتون مشورت کنید تا برنامه غذایی مناسب خودتون رو تنظیم کنید. رعایت این نکات تغذیهای میتونه به موفقیت ایمپلنت و سلامت دهان و دندانتون در دراز مدت کمک زیادی بکنه.
چه موقع برای ایمپلنت به دندانپزشک مراجعه کنیم
دندونهای از دست رفته یا آسیب دیده میتونن به خاطر آسیب یا عفونت باشن. اگه ظاهر یه فاصله خالی توی دهنت اذیتت میکنه، با دندونپزشکت درباره بهترین نوع عمل برای خودت صحبت کن.
از اونجایی که ممکنه دندونهای موجودت برای کم کردن فاصله جابجا بشن، دندونهای از دست رفته میتونن با گذر زمان شکل فک یا صورتت رو تغییر بدن. همچنین میتونن روی گاز گرفتنت تأثیر بذارن.
اگه دندون از دست دادهای، با دندونپزشک یا جراح دهان و دندونت درباره گزینههای پر کردن فاصلهها صحبت کن. در این راستا متخصصین کلینیک دادنپزشکی نیکس آماده ارائه مشاوره به شما هستند.
سوالت پرتکرار
در ادامه به سوالاتی که از طرف شما پرسیده میشه میپردازیم.
برای فکی که هیچ دندانی نداره چه تعداد ایمپلنت نیاز داریم؟
آیا کشیدن دندان و ایمپلنت همزمان باید انجام بشن؟
پروسه سینوس لیفت چه زمانی انجام میشه؟
نتیجهگیری
ایمپلنتهای دندان برای جایگزین کردن روکشها یا دندونهای مصنوعی توی دهن استفاده میشن. معمولاً توی استخون فک سوراخ میشن و به عنوان ریشه دندون جایگزین عمل میکنن.
عملهای ایمپلنت دندان چند ماه طول میکشن تا کامل بشن. ظاهر طبیعی دارن و قراره چندین دهه دووم بیارن. برای کسب اطلاعات بیشتر و گرفتن وقت مشاوره میتونید با ما تماس بگیرید.