مراحل ایمپلنت دندان

جراحی ایمپلنت دندان یه روشه که توش ریشه‌های دندون رو با پیچ‌های فلزی جایگزین می‌کنن و دندون‌های آسیب دیده یا از دست رفته رو با دندون‌های مصنوعی که شبیه دندون‌های واقعی هستن، عوض می‌کنن. این روش می‌تونه جایگزین خوبی برای دندون مصنوعی یا بریج‌هایی باشه که خوب جا نمی‌افتن. همچنین وقتی ریشه‌های طبیعی دندون کافی نیستن و نمی‌شه روشون دندون مصنوعی یا بریج گذاشت، این روش می‌تونه کمک کنه.

نحوه انجام جراحی ایمپلنت دندون به نوع ایمپلنت و وضعیت استخوان فک شما بستگی داره. این جراحی ممکنه شامل چند مرحله باشه. مهم‌ترین مزیت ایمپلنت‌ها اینه که پایه محکمی برای دندون‌های جدیدتون فراهم می‌کنن – این فرآیند نیاز به زمان داره تا استخوان دور ایمپلنت خوب جوش بخوره. از اونجایی که این جوش خوردن استخوان زمان‌بر هست، کل پروسه ممکنه چند ماه طول بکشه.

چرا این کار رو انجام میدن؟

ایمپلنت‌های دندانی رو توی استخوان فک جاسازی می‌کنن و اونجا نقش ریشه دندون‌های از دست رفته رو بازی می‌کنن. از اونجایی که تیتانیوم موجود در ایمپلنت‌ها با استخوان فک شما یکی میشه، ایمپلنت‌ها نه لق می‌شن، نه صدا میدن و نه مثل بریج یا دندون مصنوعی ثابت به استخون آسیب می‌زنن. مواد ایمپلنت برخلاف دندون‌های خودتون که از بریج معمولی حمایت می‌کنن، پوسیده نمی‌شن.

به طور کلی، اگه این شرایط رو دارین، ایمپلنت دندون می‌تونه براتون مناسب باشه:

• یک یا چند تا دندون از دست داده باشین
• استخوان فکتون به رشد کامل رسیده باشه
• استخوان کافی برای نگه داشتن ایمپلنت داشته باشین یا بتونین پیوند استخوان انجام بدین
• بافت‌های دهانتون سالم باشن
• مشکل سلامتی که روی بهبود استخوان تأثیر بذاره نداشته باشین
• نتونین یا نخواین دندون مصنوعی بذارین
• بخواین تلفظتون رو بهتر کنین
• حاضر باشین چند ماه رو صرف این پروسه کنین
• سیگار نکشین

خطرات

مثل هر جراحی دیگه‌ای، جراحی ایمپلنت دندون هم خطراتی برای سلامتی داره. البته مشکلات نادرن و اگه هم پیش بیان، معمولاً جزئی هستن و به راحتی درمان می‌شن. خطرات شامل این موارد می‌شن:

• عفونت در محل ایمپلنت
• آسیب به ساختارهای اطراف مثل دندون‌های دیگه یا رگ‌های خونی
• آسیب عصبی که می‌تونه باعث درد، بی‌حسی یا گزگز در دندون‌های طبیعی، لثه‌ها، لب‌ها یا چونه‌تون بشه
• مشکلات سینوسی، وقتی ایمپلنت‌های دندانی که توی فک بالا قرار می‌گیرن وارد یکی از حفره‌های سینوسی می‌شن

چطور آماده بشین

برنامه‌ریزی برای ایمپلنت دندان ممکنه شامل همکاری چند متخصص مختلف باشه، از جمله دکتری که در زمینه مشکلات دهان، فک و صورت تخصص داره (جراح دهان و فک و صورت)، دندانپزشکی که در درمان ساختارهای نگهدارنده دندون مثل لثه و استخوان تخصص داره (متخصص لثه)، دندانپزشکی که دندون مصنوعی طراحی و نصب می‌کنه (متخصص پروتز)، یا گاهی اوقات متخصص گوش و حلق و بینی.

از اونجایی که ایمپلنت دندان به یک یا چند عمل جراحی نیاز داره، باید یه ارزیابی کامل انجام بدین تا برای این پروسه آماده بشین، از جمله:

• معاینه جامع دندانپزشکی. ممکنه ازتون عکس‌های اشعه ایکس و تصاویر سه بعدی بگیرن و از دندون‌ها و فکتون قالب تهیه کنن.
• بررسی سابقه پزشکی. به دکترتون در مورد هر گونه بیماری و داروهایی که مصرف می‌کنین، از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه و مکمل‌ها بگین. اگه مشکلات قلبی خاصی دارین یا ایمپلنت ارتوپدی دارین، دکترتون ممکنه قبل از عمل برای جلوگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کنه.
• برنامه درمانی. این برنامه که مخصوص شرایط شماست، عواملی مثل تعداد دندون‌هایی که باید جایگزین بشن و وضعیت استخوان فک و دندون‌های باقی‌مونده رو در نظر می‌گیره.

برای کنترل درد، گزینه‌های بیهوشی در طول جراحی شامل بی‌حسی موضعی، آرامبخش یا بیهوشی عمومی هستن. با متخصص دندانپزشکیتون در مورد اینکه کدوم گزینه براتون بهتره صحبت کنین. تیم مراقبت‌های دندانپزشکی بهتون می‌گن که قبل از عمل چی بخورین و بنوشین، این بستگی به نوع بیهوشی داره. اگه قراره آرامبخش یا بیهوشی عمومی بگیرین، برنامه‌ریزی کنین که بعد از عمل یکی شما رو به خونه برسونه و انتظار داشته باشین که بقیه روز رو استراحت کنین.

مراحل انجام ایملنت دندان

جراحی ایمپلنت دندان معمولاً یه عمل سرپاییه که در چند مرحله انجام می‌شه و بین هر مرحله زمانی برای بهبودی در نظر گرفته می‌شه. فرآیند قرار دادن ایمپلنت دندان شامل چند مرحله است:

• خارج کردن دندان آسیب دیده
• آماده‌سازی استخوان فک (پیوند)، در صورت نیاز
• قرار دادن ایمپلنت دندان
• رشد و بهبود استخوان
• قرار دادن اباتمنت (رابط)
• قرار دادن دندان مصنوعی

کل این فرآیند ممکنه از شروع تا پایان چند ماه طول بکشه. بیشتر این زمان صرف بهبودی و انتظار برای رشد استخوان جدید در فک شما می‌شه. بسته به شرایط شما، نوع عمل انجام شده یا مواد مورد استفاده، گاهی اوقات می‌شه بعضی از این مراحل رو با هم ترکیب کرد.

چه وقت پیوند استخوان لازمه

اگه استخوان فکتون به اندازه کافی ضخیم نباشه یا خیلی نرم باشه، ممکنه قبل از جراحی ایمپلنت دندان به پیوند استخوان نیاز داشته باشین. دلیلش اینه که عمل قدرتمند جویدن فشار زیادی به استخونتون وارد می‌کنه و اگه نتونه از ایمپلنت حمایت کنه، احتمالاً عمل شکست می‌خوره. پیوند استخوان می‌تونه یه پایه محکم‌تر برای ایمپلنت ایجاد کنه.

چند نوع ماده برای پیوند استخوان وجود داره که می‌شه برای بازسازی استخوان فک استفاده کرد. گزینه‌ها می‌تونن شامل پیوند استخوان طبیعی، مثلاً از یه قسمت دیگه بدنتون، یا پیوند استخوان مصنوعی باشن، مثل موادی که جایگزین استخوان می‌شن و می‌تونن ساختارهای حمایتی برای رشد استخوان جدید فراهم کنن. با دکترتون در مورد گزینه‌هایی که براتون بهترین نتیجه رو دارن صحبت کنین.

ممکنه چند ماه طول بکشه تا استخون پیوند زده شده به اندازه کافی استخون جدید بسازه که بتونه از ایمپلنت دندان حمایت کنه. در بعضی موارد، ممکنه فقط به یه پیوند استخوان جزئی نیاز داشته باشین که می‌شه همزمان با جراحی ایمپلنت انجامش داد. وضعیت استخوان فکتون تعیین می‌کنه که چطور پیش برین.

قرار دادن ایمپلنت دندان

در طول عمل جراحی برای قرار دادن ایمپلنت دندان، جراح دهان شما یه برش ایجاد می‌کنه تا لثه رو باز کنه و استخون رو نمایان کنه. سوراخ‌هایی توی استخون ایجاد می‌شه که پایه فلزی ایمپلنت دندان توش قرار می‌گیره. از اونجایی که این پایه قراره نقش ریشه دندون رو بازی کنه، عمیقاً توی استخون کار گذاشته می‌شه.

در این مرحله، هنوز یه فاصله خالی اونجایی که دندونتون از دست رفته وجود داره. اگه لازم باشه، می‌شه یه نوع دندون مصنوعی موقت جزئی برای حفظ ظاهر گذاشت. می‌تونین این دندون مصنوعی رو برای تمیز کردن و موقع خواب دربیارین.

انتظار برای رشد استخوان

وقتی پایه فلزی ایمپلنت توی استخوان فکتون قرار گرفت، فرآیندی به اسم استخوان‌سازی شروع می‌شه. در این فرآیند، استخوان فک رشد می‌کنه و با سطح ایمپلنت دندان یکی می‌شه. این فرآیند که ممکنه چند ماه طول بکشه، کمک می‌کنه یه پایه محکم برای دندون مصنوعی جدیدتون ایجاد بشه – درست مثل کاری که ریشه‌ها برای دندون‌های طبیعیتون انجام می‌دن.

قرار دادن اباتمنت

وقتی فرآیند استخوان‌سازی تموم شد، ممکنه به یه جراحی اضافه برای قرار دادن اباتمنت نیاز داشته باشین – اباتمنت همون قسمتیه که روکش دندون بهش وصل می‌شه. این جراحی کوچیک معمولاً با بی‌حسی موضعی و به صورت سرپایی انجام می‌شه.

برای قرار دادن اباتمنت:

• جراح دهانتون دوباره لثه رو باز می‌کنه تا ایمپلنت دندان نمایان بشه
• اباتمنت به ایمپلنت دندان وصل می‌شه
• بعد بافت لثه دور اباتمنت بسته می‌شه، ولی روش رو نمی‌پوشونه

تو بعضی موارد، اباتمنت همون موقع که پایه فلزی ایمپلنت جاسازی می‌شه، بهش وصل می‌شه. این یعنی به یه مرحله جراحی اضافه نیاز ندارین. ولی چون اباتمنت از خط لثه بیرون می‌زنه، وقتی دهنتون رو باز می‌کنین دیده می‌شه – و تا وقتی که دندونپزشکتون پروتز دندون رو کامل کنه، همینطوری می‌مونه. بعضی‌ها این ظاهر رو دوست ندارن و ترجیح می‌دن اباتمنت تو یه عمل جداگانه گذاشته بشه.

بعد از اینکه اباتمنت گذاشته شد، لثه‌هاتون باید حدود دو هفته خوب بشن تا بشه دندون مصنوعی رو وصل کرد.

انتخاب دندون‌های مصنوعی جدید

وقتی لثه‌هاتون خوب شدن، قالب‌های بیشتری از دهن و دندون‌های باقی‌مونده‌تون گرفته می‌شه. از این قالب‌ها برای ساختن روکش استفاده می‌شه – یعنی همون دندون مصنوعی که شبیه دندون واقعی به نظر می‌رسه. روکش رو نمی‌شه تا وقتی که استخوان فکتون به اندازه کافی قوی نشده که بتونه از دندون جدید حمایت کنه، جا انداخت.

شما و متخصص دندانپزشکیتون می‌تونین بین دندون‌های مصنوعی متحرک، ثابت یا ترکیبی از هر دو انتخاب کنین:

• متحرک: این نوع شبیه دندون مصنوعی معمولیه و می‌تونه جزئی یا کامل باشه. شامل دندون‌های سفید مصنوعیه که دور تا دورش لثه پلاستیکی صورتی رنگه. روی یه فریم فلزی سوار می‌شه که به اباتمنت ایمپلنت وصله و محکم سر جاش قفل می‌شه. می‌شه راحت برای تعمیر یا تمیز کردن روزانه درش آورد.
• ثابت: تو این نوع، یه دندون مصنوعی به طور دائم روی اباتمنت ایمپلنت پیچ یا سیمان می‌شه. نمی‌تونین دندون رو برای تمیز کردن یا موقع خواب دربیارین. معمولاً هر روکش به ایمپلنت دندان خودش وصل می‌شه. ولی از اونجایی که ایمپلنت‌ها فوق‌العاده قوی هستن، می‌شه چند تا دندون رو با یه ایمپلنت جایگزین کرد، اگه به هم وصل باشن.

بعد از عمل

چه جراحی ایمپلنت دندون رو تو یه مرحله انجام بدین چه تو چند مرحله، ممکنه بعضی از ناراحتی‌های معمول مربوط به هر نوع جراحی دندان رو تجربه کنین، مثل:

• تورم لثه‌ها و صورت
• کبودی پوست و لثه‌ها
• درد در محل ایمپلنت
• خونریزی جزئی

ممکنه بعد از جراحی ایمپلنت دندون به مسکن یا آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشین. اگه تورم، ناراحتی یا هر مشکل دیگه‌ای تو روزهای بعد از عمل بدتر شد، با جراح دهانتون تماس بگیرین.

بعد از هر مرحله از جراحی، ممکنه لازم باشه تا وقتی محل جراحی خوب می‌شه، غذاهای نرم بخورین. معمولاً جراحتون از بخیه‌هایی استفاده می‌کنه که خود به خود حل می‌شن. اگه بخیه‌هاتون از نوع خود حل شونده نباشن، دکترتون درشون میاره.

نتایج

بیشتر ایمپلنت‌های دندانی موفقیت‌آمیز هستن. ولی گاهی اوقات، استخوان به اندازه کافی با ایمپلنت فلزی جوش نمی‌خوره. مثلاً سیگار کشیدن می‌تونه باعث شکست ایمپلنت و عوارض بشه.

اگه استخوان به اندازه کافی جوش نخوره، ایمپلنت رو درمیارن، استخون رو تمیز می‌کنن و می‌تونین حدود سه ماه بعد دوباره این کار رو امتحان کنین.

می‌تونین کمک کنین کار دندونپزشکیتون – و دندون‌های طبیعی باقی‌مونده – عمر بیشتری داشته باشن اگه:

• بهداشت دهان و دندون عالی رو رعایت کنین. درست مثل دندون‌های طبیعیتون، ایمپلنت‌ها، دندون‌های مصنوعی و بافت لثه رو تمیز نگه دارین. مسواک‌های مخصوص، مثل مسواک بین دندونی که بین دندون‌ها می‌ره، می‌تونن کمک کنن گوشه و کنار دندون‌ها، لثه‌ها و پایه‌های فلزی رو تمیز کنین.
• مرتب به دندونپزشک مراجعه کنین. برای چکاپ دندون وقت بگیرین تا از سلامت و عملکرد درست ایمپلنت‌هاتون مطمئن بشین و توصیه‌های مربوط به تمیز کردن حرفه‌ای رو دنبال کنین.
• از عادت‌های مضر دوری کنین. چیزهای سخت مثل یخ و آب‌نبات سفت رو نجوین، چون می‌تونن روکش‌هاتون – یا دندون‌های طبیعیتون – رو بشکنن. از مصرف دخانیات و محصولات کافئین‌دار که دندون رو لک می‌کنن خودداری کنین. اگه دندون‌هاتون رو به هم می‌سایین، درمان بگیرین.