لبخند واقعی، زمانی که لب‌های شما به سمت بالا می‌روند و چشم‌هایتان برق می‌زنند، پدیده‌ای زیباست که نشان‌دهنده شادی و ارتباط انسانی است.
برای برخی افراد، این شادی ممکن است تحت تأثیر وضعیتی به نام لبخند لثه‌ای قرار گیرد. این حالت زمانی است که لبخند شما بیش از حد مطلوب لثه را نمایان می‌کند. در اصطلاح پزشکی، به این حالت نمایش بیش از حد لثه می‌گویند.
اینکه لبخند شما “بیش از حد لثه‌ای” است یا نه، عمدتاً به زیبایی‌شناسی شخصی بستگی دارد. اما باید بدانید که این وضعیت نسبتاً شایع است.
برخی متخصصان تخمین می‌زنند که حدود 10 درصد از بزرگسالان 20 تا 30 ساله معتقدند لبخندشان لثه‌ای است. علاوه بر این، زنان بیشتر از مردان احساس می‌کنند که لبخندشان بیش از حد خط لثه را نشان می‌دهد.
لبخند لثه‌ای چیست؟
تعریف دقیقی برای لبخند لثه‌ای وجود ندارد. در واقع، این موضوع عمدتاً به نظر شخص بستگی دارد. درک شما از خط لثه می‌تواند تحت تأثیر عوامل زیر باشد:
- ارتفاع و شکل دندان‌های شما
- نحوه حرکت لب‌هایتان هنگام لبخند زدن
- زاویه فک شما در مقایسه با بقیه صورت
به طور کلی، نمایان شدن 3 تا 4 میلی‌متر از خط لثه نامتناسب در نظر گرفته می‌شود و منجر به لبخند لثه‌ای می‌شود. البته تحقیقات نشان می‌دهد که یک لبخند زیبا برای زنان معمولاً شامل حدود 3 میلی‌متر نمایش لثه در حین لبخند طبیعی است، در حالی که از مردان انتظار می‌رود فقط دندان‌های جلویی خود را بدون یک نوار لثه‌ای مداوم نشان دهند.
علل لبخند لثه‌ای چیست؟
طبق تحقیقات، چندین عامل می‌تواند در ایجاد لبخند لثه‌ای نقش داشته باشد. بیایید نگاهی دقیق‌تر به برخی از شایع‌ترین علل بیندازیم:
1. تفاوت در رشد دندان‌ها
گاهی اوقات نحوه رویش دندان‌های دائمی می‌تواند منجر به لبخند لثه‌ای شود. اگرچه این مورد از فردی به فرد دیگر متفاوت است، یک مطالعه کوچک در سال 2014 نشان داد که ممکن است این یک صفت خانوادگی باشد.
2. تفاوت‌های لب
لبخند لثه‌ای می‌تواند زمانی رخ دهد که لب بالای شما کوتاه‌تر از حد معمول باشد. همچنین اگر لب‌های شما بیش از حد متحرک باشند – یعنی هنگام لبخند زدن به طور چشمگیری حرکت کنند – ممکن است لثه‌های بیشتری را نمایان کنند.
3. داروها
برخی داروها می‌توانند باعث رشد بیش از حد لثه‌ها در اطراف دندان‌ها شوند. به این وضعیت هایپرپلازی لثه می‌گویند.
داروهایی که از تشنج جلوگیری می‌کنند، سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند یا فشار خون بالا را درمان می‌کنند، می‌توانند باعث رشد بیش از حد لثه‌ها شوند.
در این موارد، درمان این وضعیت مهم است. اگر درمان نشود، رشد بیش از حد لثه می‌تواند منجر به بیماری پریودنتال شود.
4. رشد بیش از حد عمودی فک بالا
این وضعیت با رشد نامتناسب عمودی فک بالا مشخص می‌شود که منجر به افزایش ارتفاع پایین صورت می‌شود و باعث می‌شود فک بالا در موقعیت پایین‌تری قرار گیرد.
گزینه‌های درمانی
1. جراحی دهان
اگر لثه‌های شما بیش از حد سطح دندان‌ها را می‌پوشانند، دندانپزشک ممکن است عملی به نام جینجیوکتومی را توصیه کند. به این عمل، کانتورینگ لثه نیز می‌گویند که شامل برداشتن بافت اضافی لثه است.
جینجیوکتومی چگونه انجام می‌شود؟
- هنگام انجام جینجیوکتومی، متخصص پریودنتولوژی یا جراح دهان برای جلوگیری از درد در طول عمل، بی‌حسی موضعی تزریق می‌کند.
- سپس با استفاده از اسکالپل یا لیزر، لثه‌ها را اصلاح می‌کند تا سطح بیشتری از دندان‌ها نمایان شود.
- پس از جراحی، لثه‌ها احتمالاً تا حدود یک هفته خونریزی و درد خواهند داشت.
- ممکن است نیاز به بیش از یک جلسه درمان داشته باشید.
اگر شرکت بیمه شما جینجیوکتومی را انتخابی یا زیبایی در نظر بگیرد، ممکن است مجبور شوید هزینه کامل عمل را پرداخت کنید.
نکته مثبت این است که نتایج احتمالاً طولانی مدت یا حتی دائمی خواهند بود.
2. جراحی تغییر موقعیت لب
اگر لب‌های شما علت لبخند لثه‌ای هستند، پزشک ممکن است جراحی تغییر موقعیت لب را پیشنهاد کند. این عمل موقعیت لب‌های شما را نسبت به دندان‌هایتان تغییر می‌دهد.
این کار با برداشتن بخشی از بافت همبند از سطح زیرین لب بالا انجام می‌شود. این عمل از بالا رفتن بیش از حد لب بالا روی دندان‌ها توسط عضلات بالابرنده که در ناحیه لب و بینی قرار دارند، جلوگیری می‌کند.
جراحی تغییر موقعیت لب چگونه انجام می‌شود؟
- جراحی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود تا درد احساس نکنید.
- پس از بی‌حس شدن دهان، متخصص پریودنتولوژی دو برش در سطح زیرین لب بالا ایجاد می‌کند و بخشی از بافت همبند را از آن ناحیه برمی‌دارد.
- پس از برداشتن بافت همبند، متخصص برش‌ها را بخیه می‌کند.
- عمل حدود 45 دقیقه تا 1 ساعت طول می‌کشد.
- پس از عمل، متخصص ممکن است آنتی‌بیوتیک و مسکن برای شما تجویز کند.
- بهبودی معمولاً حدود یک هفته طول می‌کشد.
طبق یک بررسی علمی در سال 2019، بیمارانی که این عمل را انجام داده‌اند، 2 سال پس از جراحی همچنان از نتایج راضی بودند.
در بسیاری موارد، نتایج دائمی هستند، اما امکان عود وجود دارد. هزینه این عمل بسته به پزشک و محل زندگی شما متفاوت است.
3. جراحی ارتوگناتیک (جراحی فک)
اگر فک شما بخشی از دلیل نمایش بیش از حد لثه است، دندانپزشک یا جراح دهان ممکن است جراحی ارتوگناتیک را توصیه کند. این عمل طول فک بالا و پایین شما را متعادل می‌کند.
برنامه‌ریزی زیادی برای این رویکرد درمانی لازم است. ممکن است نیاز به ملاقات با متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت داشته باشید. احتمالاً یک یا چند اسکن از دهان شما گرفته می‌شود تا مشخص شود فک شما در کجا بیش از حد رشد کرده است.
گاهی اوقات، قبل از جراحی فک، باید بریس یا سایر وسایل ارتودنسی را بپوشید تا مطمئن شوید دندان‌ها و قوس‌های دهان شما به خوبی تراز شده‌اند.
جراحی ارتوگناتیک چگونه انجام می‌شود؟
- در این جراحی تحت بیهوشی عمومی خواهید بود، یعنی در طول عمل بیدار نخواهید بود.
- جراح بخشی از استخوان را از فک بالای شما برمی‌دارد تا طول فک بالا و پایین را متعادل کند.
- استخوان فک با پلاک‌ها و پیچ‌های کوچک دوباره متصل می‌شود. اگر فک پایین شما خیلی عقب باشد، ممکن است آن هم نیاز به تنظیم داشته باشد.
- پس از جراحی، احتمالاً 2 تا 4 روز در بیمارستان می‌مانید تا جراح دهان نتایج را کنترل کند.
- ممکن است مجبور شوید از کش‌های الاستیک برای نگه داشتن فک در موقعیت مناسب حین بهبودی استفاده کنید.
- بهبودی معمولاً 6 تا 12 هفته طول می‌کشد.
هزینه جراحی ارتوگناتیک بسیار بیشتر از عمل‌های کم‌تهاجمی است. اگر بیمه شما این عمل را پوشش ندهد، ممکن است بین 20,000 تا 40,000 دلار هزینه داشته باشد.
با این حال، اگر جراحی شما از نظر پزشکی برای جلوگیری از مشکلات گاز گرفتن یا فک ضروری باشد، بیمه ممکن است هزینه را پوشش دهد.
4. دستگاه‌های لنگری موقت (TAD)
اگر نمی‌خواهید جراحی کنید، با دندانپزشک خود درباره مناسب بودن دستگاه لنگری موقت (TAD) صحبت کنید. این دستگاه می‌تواند به کشیدن دندان‌های شما به موقعیتی کمک کند که ممکن است لبخند لثه‌ای را کاهش دهد.
نکات مهم درباره TADها:
- TADها پیچ‌های بسیار کوچکی هستند که در استخوان دهان شما کاشته می‌شوند.
- معمولاً در مطب جراح دهان یا فک و صورت قرار داده می‌شوند.
- از بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن ناحیه‌ای که پیچ‌ها کاشته می‌شوند، استفاده می‌شود.
TADها کم‌تهاجمی‌تر و ارزان‌تر از جراحی هستند. معمولاً هر کدام حدود 300 تا 600 دلار هزینه دارند.
اینکه آیا آنها راه‌حل مناسبی برای شما هستند یا نه، به علت لبخند لثه‌ای شما بستگی دارد.
5. بوتاکس
اگر حرکت بیش از حد لب‌های شما روی خط لثه هنگام لبخند زدن باعث لبخند لثه‌ای می‌شود، ممکن است تزریق سم بوتولینوم، که به نام بوتاکس شناخته می‌شود، موثر باشد.
در یک مطالعه در سال 2016، 23 زن با لبخند لثه‌ای تزریق بوتاکس برای فلج کردن عضلات بالابرنده لب دریافت کردند. پس از 2 هفته، 99.6 درصد از زنان تفاوتی در لبخند خود مشاهده کردند.
بوتاکس ارزان‌تر و کم‌تهاجمی‌تر از جراحی است. به طور متوسط، هر تزریق حدود 397 دلار هزینه دارد.
معایب چیست؟ باید هر 3 تا 4 ماه تزریق‌ها را تکرار کنید. همچنین این خطر وجود دارد که پزشک بیش از حد بوتاکس تزریق کند که باعث می‌شود لبخند شما تحریف شده به نظر برسد.
6. اسید هیالورونیک
راه دیگر برای اصلاح موقت لبخند لثه‌ای ناشی از لب‌های بیش از حد متحرک، تزریق فیلرهای اسید هیالورونیک است. فیلرها حرکت فیبرهای عضلانی در لب شما را تا 8 ماه محدود می‌کنند.
مهم است توجه داشته باشید که تزریق فیلرها با خطراتی همراه است. اگرچه عوارض نادر هستند، اما ممکن است:
- جریان خون شما آسیب ببیند که منجر به از دست دادن بافت، نابینایی یا سکته می‌شود.
- سیستم ایمنی بدن شما ممکن است به اسید هیالورونیک واکنش نشان دهد و یک ندول یا گرانولوم تشکیل دهد.
در مقایسه با گزینه‌های جراحی، فیلرهای اسید هیالورونیک ارزان هستند.
ارزیابی و معاینه بیمار
هنگام معاینه بالینی یا عکسبرداری برای ارزیابی نمایش لثه در لبخندهای لثه‌ای، توجه به سه نکته کلیدی ضروری است:
1. ارزیابی نمایش لثه
هنگام بررسی لبخند بیمار، ضروری است که نه تنها به نمایش لثه حاشیه‌ای (خط لثه‌ای که در حالت استراحت لب‌ها قابل مشاهده است) توجه شود، بلکه به نمایش کلی لثه در هنگام لبخند کامل نیز دقت شود. این به معنای ارزیابی میزان لثه‌ای است که هنگام لبخند زدن گسترده بیمار، فراتر از خط لثه در حالت استراحت قابل مشاهده می‌شود.
2. در نظر گرفتن لبخندهای اجتماعی و طبیعی
بیماران اغلب الگوهای لبخند متفاوتی را بسته به احساسات، راحتی و شرایط نشان می‌دهند. لبخندهای اجتماعی تکرارپذیر و پایدار هستند، اما فعال‌سازی عضلات بالابرنده در آنها جزئی است. لبخند طبیعی غیرارادی است و بالا رفتن لب بالا در آن متفاوت است. این تنوع در نمایش لبخند، اهمیت ارزیابی هر دو نوع لبخند طبیعی و تصنعی بیمار را برای درک کامل لبخند لثه‌ای و تأثیر بالقوه آن بر زیبایی نشان می‌دهد.
3. استفاده از فیلمبرداری و مشاهده دقیق
برخی متخصصان توصیه می‌کنند در مشاوره اولیه از فیلمبرداری استفاده شود تا حالت‌های مختلف لبخند بیمار در شرایط مختلف ثبت شود. فیلم‌ها امکان ارزیابی جامع‌تری از نحوه تغییر لبخند بیمار و اینکه آیا نمایش بیش از حد لثه در هنگام لبخندهای اجباری یا حالت‌های خاص رخ می‌دهد را فراهم می‌کند. مشاهده دقیق و عمیق حالات چهره بیمار، از جمله تغییرات در نمایش لب و لثه، می‌تواند اطلاعات تشخیصی ارزشمندی ارائه دهد.
درجات مختلف لبخند لثه‌ای
لبخند لثه‌ای می‌تواند از نظر شدت به سه دسته تقسیم شود:
- خفیف (2-4 میلی‌متر نمایش بیش از حد لثه)
- متوسط (4-8 میلی‌متر)
- شدید (بیش از 8 میلی‌متر)
در 88% موارد، به صورت یک نوار مداوم از نمایش لثه در جهت قدامی-خلفی ظاهر می‌شود؛ با این حال، در موارد خاص می‌تواند به نواحی قدامی یا خلفی محدود شود.
تفاوت‌های جنسیتی و سنی
تحقیقات نشان می‌دهد که:
- زنان تمایل دارند لثه بیشتری را در لبخندهایشان نشان دهند
- شیوع لبخند لثه‌ای با افزایش سن کاهش می‌یابد
- عوامل مرتبط با سن، مانند از دست دادن تون عضلانی، به کاهش دید دندان‌های بالا و افزایش دید دندان‌های پایین منجر می‌شود
- محققان مختلف اشاره کرده‌اند که نمایش طبیعی لثه معمولاً بین 1 تا 4 میلی‌متر است
بهبودی پس از درمان
مدت زمان بهبودی و مراقبت‌های پس از درمان برای هر روش متفاوت است:
- در جراحی جینجیوکتومی: حدود یک هفته درد و خونریزی
- در جراحی تغییر موقعیت لب: حدود یک هفته دوره نقاهت
- در جراحی ارتوگناتیک: 6 تا 12 هفته برای بهبودی کامل
- در درمان با بوتاکس: نیاز به تکرار هر 3-4 ماه
- در درمان با فیلر اسید هیالورونیک: ماندگاری تا 8 ماه
کلینیک دندانپزشکی نیکس با داشتن تیم متخصص در زمینه جراحی‌های لثه، ارتودنسی و زیبایی، و همچنین مجهز به پیشرفته‌ترین تجهیزات دندانپزشکی، آماده ارائه تمامی خدمات مرتبط با اصلاح لبخند لثه‌ای است. برای مشاوره و تعیین بهترین روش درمانی متناسب با شرایط شما، می‌توانید از طریق شماره‌های تماس درج شده در وبسایت، نوبت مشاوره دریافت کنید.
نتیجه‌گیری
لبخند لثه‌ای لبخندی است که بیش از حد مطلوب خط لثه را نشان می‌دهد. همچنین به عنوان نمایش بیش از حد لثه شناخته می‌شود.
لبخند لثه‌ای می‌تواند ناشی از:
- نحوه رویش دندان‌های شما
- طول لب بالای شما
- نحوه حرکت لب‌هایتان هنگام لبخند زدن
اگر لبخند لثه‌ای روی اعتماد به نفس شما تأثیر می‌گذارد یا نگران سلامت لثه‌های خود هستید، چندین گزینه برای اصلاح آن دارید.
برخی گزینه‌های درمانی تهاجمی‌تر و گران‌تر از بقیه هستند. با پزشک یا دندانپزشک خود درباره اینکه کدام درمان‌ها برای شما بهترین است، صحبت کنید.
چه تصمیم بگیرید لثه‌های خود را تغییر دهید یا نه، این را بدانید: دنیا با لبخند شما روشن‌تر می‌شود، صرف نظر از اینکه چگونه به نظر می‌رسد.
کلینیک دندانپزشکی نیکس با بهره‌گیری از جدیدترین تجهیزات و متخصصان مجرب، آماده ارائه مشاوره و خدمات درمانی در زمینه اصلاح لبخند لثه‌ای است. برای کسب اطلاعات بیشتر و تعیین وقت مشاوره می‌توانید با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید.
